کار سنجی و زمان سنجی
یکی از عوامل اصلی و پایه ای در عصر امروز و مخصوصا در کارخانجات و واحد های تولیدی و سازمان ها ، عنصر زمان است و نمی توان از ابطال و به هدر رفتن آن به سادگی گذشت و از مسائل به روز دنیا ، جلوگیری از ابطال زمان است . از تکنیک های مطالعه کار می توان به کار سنجی اشاره کرد که در راستای افزایش ثمر بخشی سازمان می باشد .
در کار سنجی به دنبال انجام یک کار با هدف یافتن بهترین روش انجام ان کار هستیم و در زمان سنجی ، به دنبال تعیین زمان استاندارد کاری که صورت می پذیرد با در نظر گرفتن عوامل موثر بر زمان انجام آن کار می باشیم . به واقع ، استفاده از روش هایی برای تغییر الگوی زمانی کاری که باید در سطحی قابل قبول توسط یک فرد انجام شود را کار سنجی ، و استفاده از تکنیک های مختلف و به روز برای تعیین زمان کاری استاندارد برای یک اپراتور واجد شرایط که باید کاری معین در سطح کیفی و عملیاتی قابل قبولی انجام دهد را زمان سنجی می گویند . از جمله روش ها و متد های قابل اعتماد و معتبر که می توان با استفاده از در کارخانجات و سازمان ها تولید ، عملکرد سازمانی ، کیفیت خدمات و بهره وری را افزایش و هزینه ها را کاهش داد ، ارزیابی کار و زمان است . دامنه استفاده کار سنجی در سازمان ها بسیار گسترده بوده و بجز فرایند های ذهنی پیچیده ، تمامی فرایند ها را در بر میگیرد .
اصول کار سنجی
- در مقولهی کارسنجی ، روش انجام کار مورد بررسی قرار می گیرد .
- روش پیاده سازی کارسنجی باید قابل فهم و به کار گیری باشد .
- استاندارد هایی که در کارسنجی مورد استفاده قرار می گیرند نباید خیلی سطح بالا یا خیلی سطح پایین مد نظر قرار گیرند.
- هزینه هایی که صرف کار سنجی می گردند باید به گونه ای باشند که در مقایسه با منافع سطح کمتری داشته باشند .
روش های کارسنجی
برای مبحث کارسنجی می بایست با توجه به ماهیت و شالوده کاری که صپرت می پذیرد و هم چنین ویژگی های انجام آن کار ، از یک یا ترکیبی مناسب روش های ذکر شده در ذیل ، استفاده کرد :
- روش عناصر از پیش تعیین شده
- روش گزارش گیری
- روش نمونه گیری و نمونه برداری
- روش استفاده و بهره وری از سوابق گذشته
فواید و مزایای کارسنجی
- تهیه زمان لازم برای کار های ستادی
- تهیه نیروی انسانی لازم برای اجرای کارهای ستادی
- افزایش کارایی
- کاهش هزینه ها
- تسهیل زمان بندی عملیات
- ایجاد امکان کنترل و ارزیابی کار کارکنان
تکنینک های مختلف زمان سنجی
الف) روش های مشاهده مستقیم DOM (DIRECT OBSERVATION METHOD)
- زمان سنجی با ساعت های متوقف شونده (STOP WATCH) : که از مرسوم ترین روش های زمان سنجی است . مسئول انجام زمان سنجی با استفاده از یک جدول ثبت داده ها و کرنومتر به مشاهده زمان های سیکل کاری پرداخته و انها را با تمام جزئیات ثبت می کند . از جمله جزئیات موثر در زمان سنجی به طریق مذکور عبارتند از : میزان سردی و گرمی هوا ، میزان رطوبت ، میزان آلودگی صوتی ، میزان گرد و غبار محیط کار ، سختی و آسانی کار و …
برای تمامی موارد مربوطه جدول استانداردی وجود دارد که زمان استاندارد سیکل کاری با استفاده از آن به دست می اید.
- روش نمونه برداری فعالیت کار (WORK SAMPLING)
- روش زمان سنجی گروهی GTT(GROUP TIME TECHNIQUE)
ب) روش های ترکیبی (SYNTHETIC METHODS)
- استفاده از داده های استاندارد (USING STANDARD DATA)
- سیستم های زمان های از قبل تعیین شده شامل خانواده های MOST & MTM